泰國文明/泰國文學
一位英國駐泰國大使曾說過，泰國是一個沒有文學的國家。以下是他的原話
"他們（泰國人）沒有文學，沒有繪畫，只有非常奇怪的音樂；他們的雕塑、陶瓷和舞蹈都是借來的，他們的建築單調乏味，室內裝飾醜陋。"
安東尼·倫博德爵士（1965-1967年英國駐泰國大使）
上述言論在泰國社會引起了很多評論。儘管倫博德爵士的評論直截了當，但它很有用，應該被視為來自真朋友的反饋。一方面，它有助於泰國人調查他們自己的智力文化與世界的關係
泰國文學可以分為四個時期
傳統上，泰國文學是一種口頭文學。
Mi Nam Chang Mi Moung;(If there is water, there is a town.)
Mi Moung Chang Mi Tao.(When there is a town, there is a ruler.)
（來源：Cam Troung，2007年，第4頁）
素可泰時期
大城王朝時期
吞武里時期
曼谷時期
1)โคลง 2) ร่าย 3) ฉันท์ 4) กาพย์ 5) กลอน
作者：Janpha Thadphoothon
1. Khlong Khlong可以被認為是泰國詩歌的最早形式。受過教育和有教養的人一般都遵循Khlong，因為它被認為是一種智力形式的詩歌。Khlong有不同的、複雜的音調和節奏約束，並且是在泰語的基礎上發展起來的。例如：เสียงลือเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย เสียงย่อมยอยศใคร ทั่วหล้า สองเขือพี่หลับใหล ลืมตื่น ฤๅพี่ สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ
ลิลิตพระลอ
โคลงกระทู้ (Khlong Poems by Topics or Themes) กวน ตะกอนสงบแล้ว กลับมา น้ำ ขุ่นคลักอีกครา สุดใช้ ให้ คนตัดปัญหา เหตุแห่ง เคืองแล ขุ่น ข่มจิตสงบไว้ อย่าได้ฟื้นความ
ครูภาทิพ ศรีสุทธิ์
คน เกิดมามิได้ มีใคร กำหนด ดี ชั่วตัวทำไป ย่อมรู้ คน สูงต่ำดูใจ หาใช่ กายา เลว อย่าทำคือผู้ ทั่วหล้า นิยม
2. Raay ร่าย
พระสารประเสริฐ (ตรี นาคะประทีป) สันนิษฐานว่าร่ายเป็นของไทยแท้ มีมาแต่สมัยพ่อขุนรามคำแหง ด้วยปรากฏหลักฐานครั้งแรกในวรรณคดีสุโขทัยคือสุภาษิตพระร่วง และต่อมาจึงปรากฏเป็นรูปเป็นร่างขึ้นในวรรณคดีอยุธยาเรื่องโองการแช่งน้ำในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑
ร่ายเป็นร้อยกรองแบบหนึ่ง มีสี่ประเภทได้แก่ ร่ายยาว (Long) ร่ายสุภาพ (Courteous) ร่ายดั้น (Harsh) และร่ายโบราณ (Traditional) ร่าย คือ คำประพันธ์ประเภทร้อยกรองแบบหนึ่งที่แต่งง่ายที่สุด และมีฉันทลักษณ์น้อยกว่าร้อยกรองประเภทอื่น ถ้าพิจารณาให้ดีจะพบว่าร่ายมีลักษณะใกล้เคียงกับคำประพันธ์ประเภทร้อยแก้วมาก เพียงแต่กำหนดที่คล้องจองและบังคับวรรณยุกต์ในบางแห่ง
Raay 是泰國詩歌中最古老的詩歌形式之一，通常用於起草法律和編年史。Raay 通常包含一個五音節的句子組，這些句子組透過韻律連線在一起。這種詩歌形式通常在一個詩節中包含多個句子。音節數和音調位置在 Raay 和 Khlong 中非常相似。Lilit 是另一種泰國詩歌形式，其中交替使用 raay 和 khloong。
ร่ายยาว
ร่ายยาว คือ ร่ายที่ไม่กำหนดจำนวนคำในวรรคหนึ่ง ๆ แต่ละวรรคจึงอาจมีคำน้อยมากแตกต่างกันไป การสัมผัส คำสุดท้ายของวรรคหน้าสัมผัสกับคำหนึ่งคำใดในวรรคถัดไป จะแต่งสั้นยาวเท่าไรเมื่อจบนิยมลงท้ายด้วยคำว่า แล้วแล นั้นแล นี้เถิด โน้นเถิด ฉะนี้ ฉะนั้น ฯลฯ เป็นต้น
ตัวอย่าง โพธิสตฺโต สมเด็จพระบรมโพธิสัตว์ อันสร้างสมดึงส์ปรมัตถบารมี เมื่อจะรับวโรรัตนเรืองศรีแปดประการ แด่สำนักนิท้าวมัฆวานเทเวศร์ ก็ทูลแก่ท้าวสหัสเนตรฉะนี้
Khlong 和 Raay 被認為是泰國詩歌的原始形式。
3. Chan
這種詩歌包含兩種型別的音節，稱為輕音節或 lahu 和重音節或 kharu。這些音節以無數不同的形式和順序排列。
Chan 有多達 108 種變體。ฉันท์ คือลักษณะถ้อยคำ ที่กวีได้ร้อยกรองขึ้น ไห้เกิดความไพเราะ ซาบซึ้ง โดยกำหนดคณะ ครุลหุ และสัมผัสไว้ เป็นมาตรฐาน ฉันท์นี้ไทยได้ถ่ายแบบมาจากอินเดีย ของเดิมแต่งเป็นภาษาบาลี และสันสกฤต จิตรปทาฉันท์ ๘ cittapathaachan 8
示例
มาณวกฉันท์ ๘ maanawakkachan 8
示例
4. Kaab
Kaap。它有確定的節奏，並且需要固定的音節數量。雖然節奏與 Chan 形式的詩歌相似，但 Kaap 不需要使用 lahu 和 kharu 音節來製造音調。Kaap 內部有幾種變體，具體取決於每行音節的數量。最常見的是 yaanii，每行包含 11 個音節，cha-bang 包含 16 個音節，suraangkhanaang 每行包含 28 個音節。
วิชาเหมือนสินค้า อันมีค่าอยู่เมืองไกล ต้องยากลำบากไป จึงจะได้สินค้ามา จงตั้งเอากายเจ้า เป็นสำเภาอันโสภา ความเพียรเป็นโยธา แขนซ้ายขวาเป็นเสาใบ
5. Klon 對大眾來說最受歡迎或最具詩意的形式。klon 詩由 4 行組成。每行必須有 6-8 個音節。
แต่ปางหลังยังมีกรุงกษัตริย์ สมมุติวงศ์ทรงนามท้าวสุทัศน์ ผ่านสมบัติรัตนานามธานี อันกรุงไกรใหญ่ยาวสิบเก้าโยชน์ ภูเขาโขดเป็นกำแพงบูรีศรี สะพรึบพร้อมไพร่ฟ้าประชาชี ชาวบูรีหรรษาสถาวร มีเอกองค์นงลักษณ์อรรคราช พระนางนาฏนามประทุมเกสร สนมนางแสนสุรางคนิกร ดังกินนรน่ารักลักขณา มีโอรสสององค์ล้วนทรงลักษณ์ ประไพพักตรเพียงเทพเลขา ชื่ออภัยมณีเป็นพี่ยา พึ่งแรกรุ่นชันษาสิบห้าปี อันกุมารศรีสุวรรณนั้นเป็นน้อง เนื้อดังทองนพคุณจำรุณศรี พึ่งโสกันต์ชันษาสิบสามปี พระชนนีรักใคร่ดังนัยนาฯ
บัดนั้น พระยาพิเภกยักษี เห็นพระองค์ทรงโศกโศกี อสุรีกราบลงกับบาทา ทูลว่าพระลักษณ์สุริยวงศ์ ยังไม่ปลงชีวังสังขาร์ อันโมกขศักดิ์อสุรา พรหมาประสิทธิ์ประสาทไว้
ทรงอานุภาพฤทธิรุทร ต้องใครจะฉุดนั้นไม่ไหว แต่มียาคู่หอกชัย ให้ไว้สำหรับแก้กัน แม้นละไว้จนรุ่งราตรี ต้องแสงพระระวีจะอาสัญ ขอให้ลูกพระพายเทวัญ ไปห้ามพระสุริยันในชั้นฟ้า อย่าเพ่อรีบรถบทจร ข้ามยุคนธรภูผา แล้วให้ไปเก็บตรีชวา ทั้งยาชื่อสังขรณี ยังเขาสรรพยาบรรพต ปรากฏอยู่ยอดคีรีศรี กับปัญจมหานที สรรพยาทั้งนี้มาให้ทัน แม้นว่าได้บดชโลมลง องค์พระอนุชาไม่อาสัญ จะดำรงคงชีพชีวัน หอกนั้นก็จะหลุดขึ้นมา
摘自《拉瑪堅》，由拉瑪一世創作
จะกล่าวถึงพลายแก้วแววไว เมื่อบิดาบรรลัยแม่พาหนี ไปอาศัยอยู่ในกาญจนบุรี กับนางทองประศรีผู้มารดา อยู่มาจนเจ้าเจริญวัย อายุนั้นได้ถึงสิบห้า ไม่วายคิดถึงพ่อที่มรณา แต่นึกตรึกตรามากว่าปี อยากจะเป็นทหารชาญชัย ให้เหมือนพ่อขุนไกรที่เป็นผี จึงอ้อนวอนมารดาให้ปราณี ลูกนี้จะใคร่รู้วิชาการ
這是另一個 8 音節 klon 的例子。
เศรษกิจพอเพียงเพียงพอใช้
ทรัพย์ที่ได้พึงประมาณการซื้อหา
รู้พอดีเก็บหอมออมเงินตรา
เพื่อวันหน้าคราลำบากไม่ยากจน
參考文獻
ฉันท์ http://thai.hawaii.edu/thaiarc/poetry/chan/index.html [2010年1月14日]
泰國詩歌型別 http://www.thailandbuddy.com/learning-thai-language/Types-of-Thai-Poetry.html [2010年1月14日]
ร่าย http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2 [2010年1月14日]