Tyap/數字系統
我們將從以下方面來探討Tyap數字系統
- 序數
- 基數
- 頻率
Fangnkyang di̱n Tyap: Nla̱mba
| 數字 | Tyap | 英語 |
|---|---|---|
| 0 | Gum, Piit | 零 |
| 1 | A̱nyiung/Nyiung/Jhyiung | 一 |
| 2 | A̱feang/Feang/Sweang | 二 |
| 3 | A̱tat/Tat/Tsat | 三 |
| 4 | A̱naai/Naai/Nyaai | 四 |
| 5 | A̱fwuon/Fwuon/Tswuon | 五 |
| 6 | A̱taa | 六 |
| 7 | A̱natat | 七 |
| 8 | A̱ni̱nai | 八 |
| 9 | A̱kubunyiung | 九 |
| 10 | Swak | 十 |
| 11 | Swak ma̱ng a̱nyiung | 十一 |
| 12 | Swak ma̱ng a̱feang | 十二 |
| 13 | Swak ma̱ng a̱tat | 十三 |
| 14 | Swak ma̱ng a̱naai | 十四 |
| 15 | Swak ma̱ng a̱fwuon | 十五 |
| 16 | Swak ma̱ng a̱taa | 十六 |
| 17 | Swak ma̱ng a̱natat | 十七 |
| 18 | Swak ma̱ng a̱ni̱nai | 十八 |
| 19 | Swak ma̱ng a̱kubunyiung | 十九 |
| 20 | Nswak nfeang | 二十 |
在Tyap中,有一到五的數字有三種表達方式。使用哪種表達方式取決於被量化的名詞/形容詞/代詞所屬的類別。請記住,Tyap有六種分類器(定冠詞)。請參閱:這裡.
- 對於類別A和類別C中的詞語,使用數字a̱nyiung (1), a̱feang (2), a̱tat (3), a̱naai (4), a̱fwuon (5).
- 例如,nggwon a̱nyiung(一個孩子),a̱ka̱kwon a̱feang(兩棵樹)
- 對於類別B中的詞語,
- 在“HU”類別中,使用數字nyiung (1), feang (2), tat (3), naai (4), fwuon (5).
- 例如,kyikyo nyiung(一片葉子),nkyang nfeang(兩件事)。注意:在這個類別中,當使用複數名詞時,數字會帶有鼻音字首n-,尤其是在該複數詞的單數形式屬於同一個“HU”類別時。
- 在“JI”類別中,使用數字jhyiung (1), sweang (2), tsat (3), nyaai (4), tswuon (5).
- 例如,tswa jhyiung(一個堅果),zam sweang(兩個男孩)。注意:在這個類別中,當使用複數名詞時,數字不會帶有任何鼻音字首。
- 在“HU”類別中,使用數字nyiung (1), feang (2), tat (3), naai (4), fwuon (5).
瞭解了從零到二十的數字後,讓我們從三十到一百,以十為單位進行計數。
| 30 | Nswak ntat | 三十 |
| 40 | Nswak nnaai | 四十 |
| 50 | Nswak nfwuon | 五十 |
| 60 | Nswak a̱taa | 六十 |
| 70 | Nswak a̱natat | 七十 |
| 80 | Nswak a̱ni̱nai | 八十 |
| 90 | Nswak a̱kubunyiung | 九十 |
| 100 | Cyi jhyiung | 一百 |
在計數十位數之間的其他數字時,格式為<TENS> ma̱ng <UNITS>。將<UNITS>替換為一到九之間的數字。將<TENS>替換為nswak nfeang, nswak ntat, nswak nnaai, nswak nfwuon, nswak a̱taa, nswak a̱natat, nswak a̱ni̱nai, 或nswak a̱kubunyiung。例如,nswak nfeang ma̱ng a̱nyiung翻譯為二十一。輪到你了!現在練習一下如何從零到九十九計數。
百位數
請注意,從一百到無窮大,通常使用的是“古代”計數系統中用於一到五的數字。一變為jhyiung,不再是a̱nyiung。二、三、四和五也一樣,直接放在cyi(百的詞語)後面。
100: Cyi jhyiung
101: Cyi ma̱ng nyiung
102: Cyi ma̱ng feang
103: Cyi ma̱ng tat
104: Cyi ma̱ng nyaai
105: Cyi ma̱ng fwuon
106: Cyi ma' taa
107: Cyi ma̱ng natat
108: Cyi ma̱ng ninai
109: Cyi ma̱ng kubunyiung
110: Cyi ma̱ng swak
120: Cyi ma̱ng nswak nfeang
130: Cyi ma̱ng nswak ntat
140: Cyi ma̱ng nswak nyaai
150: Cyi ma̱ng nswak nfwuon
160: Cyi ma̱ng nswak a̱taa
170: Cyi ma̱ng nswak a̱natat
180: Cyi ma̱ng nswak a̱ni̱nai
190: Cyi ma̱ng nswak a̱kubunyiung
200: Cyi sweang
300: Cyi tsat
400: Cyi nyaai
500: Cyi tswuon
600: Cyi a̱taa
700: Cyi a̱natat
800: Cyi a̱ni̱nai (or a̱ri̱nai)
900: Cyi a̱kubunyiung
999: Cyi a̱kubunyiung ma̱ng nswak a̱kubunyiung ma̱ng a̱kubunyiung
千位數
Hayab(2016:66-67)在他的Hyam研究中發現,Hyam(與Tyap相關的語言)中數字10的原始詞是“kop”/kwop,而現在用來表示十的詞語是“shwak”(Hyam中的詞語)或swak(Tyap中的詞語),它實際上是用來表示十二或一打。
由於豪薩語/英語的影響越來越大,毫無疑問在1920年之前(因為Thomas(1920:59)引用了Kagoro(Gworok)的例子,與它附近的Nungu、Ninzam、S. Mada和Mama不同,當時的Kagoro沒有使用十二進位制系統),計數系統採用了豪薩語/英語的十進位制風格,“kop”/kwop幾乎滅絕,而“swak”取而代之,並失去了它原本的意思——十二,現在它代表十。
考慮到這一點,當人們考慮“1,000”或cyi kwop jhyiung(“cyi kwop”是一個詞)這個數字時,可以說它字面上意思是“一百一十”或“100 X 10 X 1”。
以下是現代Tyap的千位數計數方式
1,000: Cyikwop jhyiung
1,018: Cyikwop jhyiung ma̱ng nswak ma̱ng a̱ni̱nai
1,500: Cyikwop jhyiung ma̱ng Cyi tswuon
2,000: Cyikwop sweang
3,000: Cyikwop tsat
4,000: Cyikwop nyaai
5,000: Cyikwop tswuon
6,000: Cyikwop a̱taa
7,000: Cyikwop a̱natat
8,000: Cyikwop a̱ni̱nai
9,000: Cyikwop a̱kubunyiung
10,000: Cyikwop swak
20,000: Cyikwop Nswak nfeang
30,000 : Cyikwop Nswak ntat
40,000: Cyikwop Nswak nnaai
50,000: Cyikwop Nswak nfwuon
60,000: Cyikwop Nswak a̱taa
70,000: Cyikwop Nswak a̱natat
80,000: Cyikwop Nswak a̱ni̱nai (or nswak a̱ri̱nai)
90,000: Cyikwop Nswak a̱kubunyiung
100,000: Cyikwop cyi jhyiung
200,000: Cyikwop cyi sweang
300,000: Cyikwop cyi tsat
400,000: Cyikwop cyi nyaai
500,000: Cyikwop cyi tswuon
600,000: Cyikwop cyi a̱taa
700,000: Cyikwop cyi a̱natat
800,000: Cyikwop cyi a̱ni̱nai
900,000: Cyikwop cyi a̱kubunyiung
百萬
1,000,000: Milyon or cyikwop cyikwop jhyiung or simply Cyikwop a̱ka̱feang jhyiung
2,000,000: Milyon sweang
3,000,000: Milyon tsat
4,000,000: Milyon nyaai
5,000,000: Milyon tswuon
6,000,000: Milyon a̱taa
7,000,000: Milyon a̱natat
8,000,000: Milyon a̱ni̱nai
9,000,000: Milyon a̱kubunyiung
10,000,000 : Milyon Swak
20,000,000: Milyon Nswak nfeang
30,000,000: Milyon Nswak ntat
40,000,000: Milyon Nswak nnaai
50,000,000: Milyon Nswak nfwuon
60,000,000: Milyon Nswak a̱taa
70,000,000: Milyon Nswak a̱natat
80,000,000: Milyon Nswak a̱ni̱nai
90,000,000: Milyon Nswak a̱kubunyiung
100,000,000: Milyon cyi jhyiung
200,000,000: Milyon cyi sweang
300,000,000: Milyon cyi tsat
400,000,000: Milyon cyi nyaai
500,000,000: Milyon cyi tswuon
600,000,000: Milyon cyi a̱taa
700,000,000: Milyon cyi a̱natat
800,000,000: Milyon cyi a̱ni̱nai
900,000,000: Milyon cyi a̱kubunyiung
十億和萬億
1,000,000,000: Bilyon or Cyikwop cyikwop cyikwop or simply Cyikwop a̱ka̱tat jhyiung
10,000,000,000: Bilyon Swak
100,000,000,000: Bilyon Cyi jhyiung
1,000,000,000,000: Trilyon or cyikwop cyikwop cyikwop cyikwop or simply Cyikwop a̱ka̱naai jhyiung.
10,000,000,000,000: Trilyon Swak
100,000,000,000,000: Trilyon Cyi jhyiung