語言之門再開/門廊/第一章

語言之門再開 作者：約翰·阿莫斯·誇美紐斯
標題

第一章關於事物的詞性變化	On the accidence of things
Deus est æternus Mundus temporárius Angelus immortális. Homó mortális	上帝是永恆的，世界是暫時的。天使是不朽的，人是會死的。
Corpus vísibile Spiritus invísibilis. Anima itidem	身體是可見的，精神是不可見的，靈魂也是。
Cælum est suprémum Áér medius Terra ínfima Núbés est remóta Nebula propinqua	天堂是最崇高的，空氣在中間，地球是最底層的。雲很遠，霧很近。
Locus est magnus aut parvus. Tempus longum aut breve Área láta vel angusta Domus ampla vel arcta Montés sunt altí Vallés profundæ Collés élevátí Casa est humilis Turris excelsa Abiés prócéra	地方是大是小，時間是長是短。庭院是寬是窄，房子是大是小。山很高。山谷很深小山丘是凸起的小屋很簡陋塔很高雲杉很高
Fluvius brevis aut profundus Filum est tenue (subtíle), Fúnis crassus. Arundó est cava Lignum solidum Forámen est vacuum (ináne) Camínus plénus fúmí	河流是淺是深線是細的（薄的），繩子很粗。蘆葦是空心的，木頭是實心的。開口是空的煙囪裡滿是煙
Línea est recta vel curva Superficiés aspera vel lævis Pondus grave aut leve. Numerus pár vel impár.	線是直的還是彎的表面是粗糙的還是光滑的。重量是重還是輕數字是偶數還是奇數
Globus est rotundus Columna teres Mensa quadráta X habet fórmam crucis Pávó est fórmósus Simia défórmis	球是圓的柱子是圓柱形的桌子是方形的 X 的形狀像十字架孔雀很漂亮猿猴長得奇形怪狀。
Colórés	顏色
Créta est alba Tabula nigra Cinnabaris rubra Sulphur luteum Grámen viride Firmámentum cæruleum Vitrum est pellúcidum Asser opacus Aqua turbida vel clára	粉筆是白色的木板是黑色的硃砂是紅色的硫磺是黃色的草是綠色的天球是藍色的玻璃是透明的木板是不透明的水是渾濁的還是清澈的
Sapórés	味道
Mel est dulce sícut et saccharum Fel amárum Acétum acidum Sál salsum Piper ácre Immátúrum pómum acerbum vel austérum	蜂蜜是甜的糖也是甜的膽汁是苦的醋是酸的鹽是鹹的胡椒是辛辣的未成熟的水果是酸的或澀的
Odórés	氣味
Odor est suávis foetor téter	氣味是香甜的臭味是難聞的
Aliæ quálitátés	其他屬性
Lutum est húmidum Pulvis siccus Ossa dúra Caró mollis Glaciés lúbrica Prúna calida et candens Carbó frígidus et áter Nós incédimus vestítí Indí núdí	泥土是潮溼的灰塵是乾燥的骨頭是堅硬的肉是柔軟的冰是滑溜的燃燒的煤炭是熱的，而且發光熄滅的煤炭是冷的，而且是黑色的我們穿著衣服走動印第安人赤身裸體
Únicornis est ferum animal Vacca mánsuétum (cicur). Leó sævum Ovis míte	獨角獸是一種兇猛的野獸母牛溫順（馴服）獅子是殘忍的綿羊是安靜的
Convíva est hilaris Locus amoenus Amícitia jucunda Núntium laetum Omnia illa gráta et accepta	客人是開心的一個宜人的地方友誼是令人愉快的好訊息所有這些都是受歡迎和可接受的
Locus est commodus vel incommodus Tempus opportúnum vel inopportúnum Ínstruméntum aptum vel ineptum Persona idónea vel inidónea Rés est necessária vel super vacanea Reí úsus útilis aut noxius Rés reí similis aut dissimilis	地方是方便還是不方便時間是合適還是不合適工具是適合還是不適合事情是令人愉快的還是令人不快的事情是必要的還是多餘的一件事情的使用是有益的還是有害的一件事物是與另一件事物相似還是不同
Sylva est dénsa vel rára Ager foecundus aut sterilis Mótus est celer aut tardus Cursor alacer aut piger Operárius gnávus aut ignávus Secúris est acúta vel stupida Cibus crúdus vel coctus Sermó jocósus vel sérius Historia certa aut dubia Testimónium vérum aut falsum	森林是茂密的還是稀疏的田地是肥沃的還是貧瘠的運動是快還是慢跑步者是活潑的還是懶惰的工人是勤快的還是懶惰的斧頭是鋒利的還是鈍的食物是生的還是熟的言語是幽默的還是嚴肅的故事是確定的還是可疑的證詞是真實的還是虛假的
Comparátíva	比較級
Primus est doctus Secundus doctior Tertius doctissimus	第一個是博學的第二個更博學第三個最博學
Anómala Comparátio	不規則比較級
Taurus est magnus Camélus major Elephás maximus Passer est parvus Parus minor Trochilus minimus Cervisia est bona Mulsum melius Vínum optimum Lacerta est mala Vípera pejor Aspis pessima	公牛很大駱駝更大大象最大麻雀很小山雀更小鷦鷯最小啤酒很好蜂蜜酒更好葡萄酒最好蜥蜴不好毒蛇更糟糕眼鏡蛇最糟糕
Dénóminátíva	派生詞
Ducátus est aureus Talerus argenteus Ahénum cúpreum Cantharus stanneus Malleus ferreus Scamnum ligneum Múrus lapideus	金幣是金色的銀元是銀色的水壺是銅做的罐子是錫做的錘子是鐵做的凳子是木頭做的牆壁是石頭做的