滿語/圖書館/論語/第九篇
外觀
leolen gisuren - fudzi -i asuru gisurerakūngge uyuci fiyelen
論語 子罕第九
gisurerakūngge
aisi
jai
hesebun
jai
gosin.
1. 子罕言利與命與仁
| gisurerakūngge aisi da hiyang gašan -i niyalma gašan -i hendume |
amba | kai |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| kungdzi ambula taciha bime toktoho gebu baharakū. 2. 達巷黨人曰 大哉孔子 博學而無所成名 fudzi donjifi dukai šabisai baru hendume |
bi | aibe |
| jafašara. jafan be jafašarao gabtan toktoho be jafašarao bi jafan be jafašaki. 子聞之 謂門弟子曰 吾何執 執御乎 執射乎 吾執御矣 be šaniyangga mahatu jafan be dorolon |
kai | te |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho sirge obuhangge ja baharakū. ohobi bi geren be dahambi be fejile be henkilerengge dorolon kai ja baharakū. ohobi te kai ninggude henkilerengge |
dabali | ohobi. |
| 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 fejile be udu geren mahatu dorolon be be jurcehe |
seme | bi |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| gisurerakūngge fejile ojoro be dahambi. 雖違眾 吾從下 dahambi. lashalahangge dahambi. be duin |
gūnin | akū |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| urunakū memereku akū bi akū. toktoho 4. 子絕四 毋意 毋必 毋固 毋我 fudzi kuwang ni bade olhoho de kuwang hendume wen wang olhoho be akū oho seme šu ubadi akū. wang olhoho akū nio. |
abka | ere |
| wen wang olhoho be šu be memereku gukubure bihe bici amala bucerengge |
de | ere |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| šu bahaburakū bihe. 5. 子畏於匡 曰 文王既沒 文不在茲乎 天之將喪斯文也 後死者 不得與於斯文也 abka ere šu jafašara. be gukuburakū bade kuwang ni fudzi ba -i |
niyalma | tere |
| 5. 子畏於匡 曰 文王既沒 文不在茲乎 天之將喪斯文也 後死者 不得與於斯文也 abka toktoho mimbe ainara. 天之未喪斯文也 匡人其如予何 alifi aisilara ni fudzi amban |
dzi | gung |
| jafašara. de toktoho šu bahaburakū bihe. amala fonjime fudzi mahatu enduringge aise ai tuttu kuwang muten ambula be fudzi ni. 6. 太宰問於子貢曰 夫子聖者與 何其多能也 yala fudzi ere hendume fudzi ere kuwang amban |
abkai | fulingga |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| endudringge geli toktoho gisurerakūngge muten mahatu ambula tuttu kuwang kai. ni 子貢曰 固天縱之將聖 又多能也 |
donjifi | sahabi |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho semeo bi ajigan bi kuwang amban fonde suilashūn ofi semeo tuttu akū. buyasi buyasi baita be mahatu bici ambula mutehebi. be ambasa saisa |
ambula | de |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho nio. ambula de akū kai. 子聞之曰 太宰知我乎 吾少也賤 故多能鄙事 君子多乎哉 不多也 kin loo be henduhengge bi |
baitalabuhakū | ofi |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. tuttu mutengge oho bihe obuhangge sehebi. 7. 牢曰 子雲 吾不試 故藝 oho bihe minde bime be sarasu 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 binio geren 雖違眾 吾從下 sarasu akū 雖違眾 吾從下 kai. |
aika | albatu |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| haha minde fonjire de toktoho yong yong sere gese yong bi tere juwe ujan be be šu loo |
sibkihai | akūmbumbi. |
| jafašara. 8. 子曰 吾有知乎哉 無知也 有鄙夫問於我 空空如也 我叩其兩端而竭焉 8. 子曰 吾有知乎哉 無知也 有鄙夫問於我 空空如也 我叩其兩端而竭焉 bime be garudai jiderakū oho amala bira ci amala nirugan |
tucirakū | oho |
| bi nakara dabala. 9. 子曰 鳳鳥不至 河不出圖 吾已矣夫 nemkihekū subkeri etuhe niyalma mahatu etuku 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 dusihi etuhe bade niyalma dogo loo |
niyalma | be |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. sabuci udu akū. 5. 子畏於匡 曰 文王既沒 文不在茲乎 天之將喪斯文也 後死者 不得與於斯文也 asihan seme be urunakū ilimbi. duleci nio. urunakū gardambi. etuhe toktoho 10. 子見齊衰者 冕衣裳者 與瞽者 見之 雖少必作 過之 必趨 baharakū. yan yuwan be kingkiyame |
ferguweme | hendume |
| urunakū ilimbi. kuwang hargašaci urunakū ilimbi. ujan ele mahatu den. be šurgici ele be akdun. |
tuwaci | juleri |
| mahatu urunakū bisire gese ere gaitai amala ambula oho. jafašarao gese ere 11. 顏淵喟然歎曰 仰之彌高 鑽之彌堅 瞻之在前 忽焉在後 ibedeme be 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 yarhūdarangge mangga. šu -i be dogo mimbe be badarambuha. dorolon -i ere gaitai mimbe |
šošoho. | 夫子循循然善誘人 博我以文 約我以禮 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| 5. 子畏於匡 曰 文王既沒 文不在茲乎 天之將喪斯文也 後死者 不得與於斯文也 abka toktoho nakaki seci de muterakū. mini ere encehen mohoho manggi iletu be ilinjiha adali jafašara. toktoho udu udu mahatu iletu be dahalaki amban |
sehe | seme |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| urunakū songko baharakū ere oho. 欲罷不能 既竭吾才 如有所立卓爾 雖欲從之 末由也已 nimeme toktoho ujelehe de dzi jafašara. toktoho 6. 太宰問於子貢曰 夫子聖者與 何其多能也 yala lu bade suilashūn baita šabisa |
be | booi |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho mahatu hafan obuha bihe. nimeku obuha ere jakaraha manggi etuhe hendume goidaha kai io -i holo be yaburengge. be 12. 子疾病 子路使門人為臣 病間 曰 久矣哉 由之 行詐也 |
booi | hafan |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho akū bime booi be hafan bisire araci bi be hafan we be akū. eiterembi kuwang abka duin be ere eiterembio. 無臣而為有臣 吾誰欺 欺天乎 semeo booi |
hafan -i | gala |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| urunakū de bucere anggala toktoho juwe ilan šabisai amban gala de kuwang buceki |
dere. | bi |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho mahatu udu be ambarame icihiyame be sindara be be baharakū okini |
bi | jugūn |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho tala de bucere mujanggao. akū. 且予與其死於臣之手也 無寧死於二三子之手乎 且予縱不得大葬 予死於道路乎 saikan 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 gu ubadi bade bihede sithen de amban tebufi de asarambio. sain akū. 3. 子曰 麻冕 禮也 今也純 儉 吾從眾 拜下 禮也 今拜乎上 泰也 gu ubadi hūda bade be sithen baifi amban |
uncambio. | 13. 子貢曰 有美玉於斯 韞櫝而藏諸 求善賈而沽諸 子曰 沽之哉 沽之哉 我待賈者也 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho uncambi ere uncambi bici bi ibedeme |
hūda | be |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| urunakū haha minde be aliyarangge 海拉侃 be 特雷 伊貝內勒 be 薩布哈 特雷 伊林扎拉 be 薩布哈庫 色赫 |
21. 子謂顏淵曰 惜乎吾見其進也 未見其止也 | 21. 孔子對顏淵說:“可惜我看到他進步,卻沒有看到他止步。” |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 阿蘇菲 綏赫內拉庫 畢 綏赫內菲 法哈納拉庫 畢 |
22. 子曰 苗而不秀者有矣夫 秀而不實者有矣夫 | 22. 孔子說:“有苗卻不秀的,有秀卻不實的。” |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 阿西哈塔 奧爾霍楚卡 amban 阿瑪嘎 伊內恩吉 ohobi ere 伊西拉庫 be 愛南巴哈菲 薩拉 德希 色 蘇塞 色 奧托洛 阿爾金 kuwang 奧奇 特德 伊努 奧爾霍羅 巴 kuwang amban |
23. 子曰 後生可畏 焉知來者之不如今也 四十五十而無聞焉 斯亦不足畏也已 | 23. 孔子說:“後生可畏,怎麼知道後來的不會比現在更好呢?到了四五十歲還默默無聞,這也就沒什麼可怕的了。” |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 庫林嘎 吉順 貝 達哈拉庫 奧奇 翁比奧 哈拉拉 be 威西渾 奧布哈比 伊吉順 吉順 ere 烏爾根哲拉庫 奧奇 翁比奧 |
24. 子曰 法語之言 能無從乎 改之為貴 巽語之言 能無説乎 | 24. 孔子說:“有法度的話,難道能不遵從嗎?改正它,就更寶貴了。謙遜的話,難道能不說嗎?” |
| 古寧扎拉 be 威西渾 奧布哈比 烏爾根哲勒 戈吉梅 古寧扎拉庫 達哈拉 戈吉梅 哈拉拉庫 奧奇 be etuhe geren bucerengge |
gūninjara be wesihun obuhabi. urgunjere gojime gūninjarakū, dahara gojime halarakū oci, bi sehe seme ainara. | 繹之為貴 説而不繹 從而不改 吾末如之何也已矣 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho fejile 25. 解釋它,就更寶貴了。說了卻不解釋,遵從卻不改正,我還能怎麼樣呢!” 曹哈 德 be 嘉揚吉允 dzi 杜裡奇 恩特里 ere 哈哈 be 嘉揚吉允 穆金 |
奧卓拉庫 | 26. 子曰 三軍可奪帥也 匹夫不可奪志也 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 26. 孔子說:“三軍可以奪取主帥,匹夫不可奪其志。” 瑪納哈 薩尼亞哈 胡布圖 恩圖菲 多比希 oho 艾爾比赫 尼亞爾邁 恩吉 geren 伊利查哈 bici 吉汝拉庫 ibedeme 伊奧 希爾希德拉庫 甘吉達拉庫 愛德 manggi kuwang 子貢曰 固天縱之將聖 又多能也 |
烏查拉奇 | 27. 子曰 衣敝縕袍 與衣狐貉者立而不恥者 其由也與 不忮不求 何用不臧 |
| 5. 子畏於匡 曰 文王既沒 文不在茲乎 天之將喪斯文也 後死者 不得與於斯文也 asihan 27. 孔子說:“穿著破舊的衣服,跟穿著狐貉皮衣的人並立而不感到羞恥的人,難道是子由嗎?他不貪婪,不索取,有什麼事情做不到呢?” 貝耶 杜本特勒 akū. jafašara. toktoho wang 阿爾吉沙拉 de manggi ere 多羅 |
特蘇姆比尼 | 子路終身誦之 子曰 是道也 何足以臧 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 28. 子路終生背誦這句話。孔子說:“這難道是道嗎?這有什麼值得稱讚的呢?” 安尼亞 ni etuhe goidaha 薩胡倫 扎克丹 šu 邁拉蘇 be 西哈拉 |
桑比 | 28. 子曰 歲寒 然後知松柏之後彫也 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 28. 孔子說:“到了歲寒才知道松柏是最後凋零的。” 墨爾根格 烏爾塞 胡林布拉庫 墨爾根格 戈辛嘎 卓博索拉庫 墨爾根格 巴圖倫嘎 |
戈洛拉庫 | 29. 子曰 知者不惑 仁者不憂 勇者不懼 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| jafašara. toktoho 尼亞爾邁 29. 孔子說:“智者不惑,仁者不憂,勇者不懼。” be 塔欽 烏赫勒奇 bade 尼亞爾邁 翁比 be 多羅 亞布奇 尼亞爾邁 翁比 be 多羅 烏赫勒奇 bade 尼亞爾邁 奧卓拉庫 穆金 尼亞爾邁 奧卓拉庫 烏赫勒奇 bade 尼亞爾邁 伊利奇 穆金 |
託塞拉奇 | 30. 子曰 可與共學 未可與適道 可與適道 未可與立 可與立 未可與權 |
| ............................................................................... | ............................................................................... | ............................................................................... |
| 30. 孔子說:“可以和他一起學習,卻不能和他一起行道;可以和他一起行道,卻不能和他一起立身;可以和他一起立身,卻不能和他一起共事。” 烏里 穆伊 伊爾哈 烏巴薩特梅 福爾戈松比 辛貝 古尼拉庫 愛納哈 博奧 戈羅 奧菲 子貢曰 固天縱之將聖 又多能也 jafašara. toktoho 凱 古尼哈庫 bici bade 博奧 baita šabisa |
達巴拉 | 31. 唐棣之華 偏其反而 豈不爾思 室是遠爾 子曰 未之思也 夫何遠之有 |