跳轉到內容

阿法爾語/第 04 章

來自華夏公益教科書,開放世界開放書籍
Oromo flag
奧羅莫旗
Ethiopian flag
衣索比亞國旗
第 4 章:現在-將來時動詞
返回上一章 返回目錄 繼續下一章
本書包含指向音訊檔案的內聯連結。如果您無法播放檔案,請參閱 媒體幫助

電話對話

[編輯 | 編輯原始碼]
要播放音訊檔案,請點選單詞,而不是揚聲器圖示。所有音訊檔案均為 OGG 格式,不同的瀏覽器處理方式不同。
請參閱 幫助頁面 以獲取播放這些檔案的幫助。

About this sound 全部播放
丹尼爾: 哈盧? About this sound 播放
埃塔納: 埃薩 吉爾塔? About this sound 播放
丹尼爾: 馬南 吉拉。馬爾 巴爾巴德? About this sound 播放
埃塔納: 卡梅拉 誇布達? About this sound 播放
丹尼爾: 伊耶恩 誇巴。馬利夫? About this sound 播放
埃塔納: 納夫 埃爾吉斯塔?馬納 巴魯姆薩蒂 福頓 卡法達。卡梅拉 欣 誇布努。 About this sound 播放
丹尼爾: 托勒。西凡 菲達。 About this sound 播放
埃塔納: 坎 比拉,加爾梅 因格里夫 誇布達? About this sound 播放
丹尼爾: 欣 誇布。阿米恩 託科 誇布迪。 About this sound 播放
埃塔納: 托勒。伊舍 南 加法達。加拉托米。 About this sound 播放
丹尼爾: 拉昆 欣 誇布。 About this sound 播放


[要檢視翻譯,請點選 這裡]

動詞變位分組

[編輯 | 編輯原始碼]

大多數阿法爾語詞典將列出動詞的不定式(例如,beekuu - “知道”),所有不定式都以 -uu 結尾。動詞詞幹是不定式形式去掉最後的 -uu。因此,beekuu 的詞幹為 beek-,動詞透過在該詞幹後新增字尾來進行變位(例如,beekti - “她知道”)。根據詞幹結尾,阿法爾語動詞分為四組。

組 1:規則動詞

[編輯 | 編輯原始碼]

阿法爾語中的大多數動詞都是“規則”的,也就是說,它們在不改變詞幹或字尾的情況下,將規則的人稱和數字尾附加到它們的詞幹上。這些是詞幹不以以下結尾的動詞:雙子音、ch、母音、yw。下面以 deemuu 為例,展示了現在-將來時的變位,其中字尾以粗體顯示。

Deemuu – 'to go'
ani deema     nuti deemna
ati deemta     isin deemtu
inni deema     isaan deemu
isheen deemti    

不屬於其他三類的動詞遵循這種變位模式。

組 2:雙子音結尾詞幹

[編輯 | 編輯原始碼]

如果動詞詞幹以雙子音結尾,則必須對規則動詞變位進行輕微修改,因為阿法爾語不允許三個子音連續出現。對於 nutiatiisinisheen 形式,在規則字尾中新增一個 i。下面以 arguu 為例,展示了詞幹變化和字尾,其中字尾以粗體顯示。

Arguu – 'to see'
ani arga     nuti argina
ati argita     isin argitu
inni arga     isaan argu
isheen argiti    

其他遵循這種模式的動詞包括:gadduurommuugorsuu

組 3:-chuu 動詞

[編輯 | 編輯原始碼]

許多動詞不定式以 -chuu 結尾。對於這些動詞,chani 形式中變為 dh,對於所有其他形式變為 t。然後應用標準字尾。下面以 nyaachuu 為例,展示了詞幹變化和字尾,其中詞幹變化和字尾以粗體顯示。

Nyaachuu – 'to eat'
ani nyaadhaa     nuti nyaanna
ati nyaatta     isin nyaattu
inni nyaata     isaan nyaatu
isheen nyaatti    

注意,對於nuti形式,t變為n。這種形態學將在本章的下一節中介紹。

該組中的其他動詞包括:jirachuufudhachuuargachuuguddifachuubarachuugubachuu

第4組:母音結尾詞幹(不規則動詞)

[編輯 | 編輯原始碼]

以-a'uu、-o'uu、-u'uu、-e'uu和-i'uu結尾的不定式在aniinniisaan形式中表現為規則動詞。但是,對於其他形式,詞幹和/或字尾會偏離規則的共軛。不規則動詞在語法附錄中有更深入的討論。以下是不規則動詞共軛的主要模式的示例。

Du'uu – '死'
ani du'a     nuti duuna
ati duuta     isin duutu
inni du'a     isaan du'u
isheen duuti    
Haasa'uu – '說話'
ani haasa'a     nuti haasoofna
ati haasoofta     isin haasooftu
inni haasa'a     isaan haasa'u
isheen haasoofti    
Boo'uu – '哭'
ani boo'a     nuti boonya
ati boosa     isin boosu
inni boo'a     isaan boo'u
isheen boosi    
Danda'uu – '能夠'
ani danda'a     nuti dandeenya
ati dandeesa     isin dandeesu
inni danda'a     isaan danda'u
isheen dandeesi    

動詞“是”

[編輯 | 編輯原始碼]

現在時中“am/are/is”的動詞用dha表示,它不進行共軛。通常,對於簡單句,它會被省略。例如,可以說“nuti duwwattoota”或“nuti duwwattoota dha”,意思是“我們是訪客”。主語被省略的句子和疑問句通常使用dha,例如“fayyaa dha?” 和“gaarii dha”。使用疑問代詞的疑問句通常不包含dha

例子
Maal inni?” — “它是什麼?”
Maqaan kee eenyu?” — “你的名字是什麼?(字面意思是“誰”)
Gatiin saa meeqa?” — “它的價格是多少?”
Akkam ati?” — “你好嗎?”

形態學

[編輯 | 編輯原始碼]

某些子音在放置在其他特定子音之前或之後時會發生變化。這些形態學變化是可以預測的,並遵循下表。最常見的變化是:1)如果詞幹以bgd結尾,則字尾中的初始t將變為d,2)如果詞幹以rl結尾,則字尾中的初始n將變為rl

形態學表
原始形式 變形形式
bt bd
gt gd
dt dd
xt xx
qt qx
tn/xn/dn/dhn nn
dht tt
st ft
sn fn
rn rr
ln ll

例子

動詞詞幹 字尾 最終動詞   英語意思
qab + ta qabda '你有'
bit + na binna '我們(將)買'
jir + na jirra '我們是'
ilaal + na ilaalla '我們看到'
nyaat + na nyaanna '我們吃'
fix + ti fixxi '她完成'
baas + tu baaftu '你們(複數)移除'

肯定式動詞

[編輯 | 編輯原始碼]

對於第一人稱單數(ani)形式,必須將字尾-n(或對子音來說是-an)新增到動詞前的詞語,或者必須使用前置詞nan來表達肯定式動詞。在口語中,第一種方法是最常見的。

例子
“我住在吉馬” — “Jiman jiraadha” 或 “Jima nan jiraadha
“我想吃” — “Nyaachuun barbaada” 或 “Nyaachuu nan barbaada
“是的,我有” — “Eeyyeen qaba” 或 “Eeyyee, nan qaba

對於其他形式,可以選擇使用前置詞ni[1]。通常,如果句子中沒有賓語,ni是強制性的。

例子
“你要摩托計程車嗎?” — “Baajajii ni barbaadda?” 或 “Baajajii barbaadda?”
“他在工作” — “Inni ni hojjeta”(但不是“Inni hojjeta”)
“夠了” — “ni ga'a

否定式動詞

[編輯 | 編輯原始碼]

為了在奧羅莫語中表達“不/不要/沒有”,在動詞之前新增單詞hin(作為附加的字首或單獨的詞),並且肯定式動詞共軛中的最後一個母音會發生以下變化:auiuuan。下面以Deemuu為例。

Deemuu – 'to go'
ani hin deemu     nuti hin deemnu
ati hin deemtu     isin hin deemtan
inni hin deemu     isaan hin deeman
isheen hin deemtu    

例子

肯定式 否定式
Ani nan beeka – “我知道” Ani hin beeku – “我不知道”
Isaan ni deemu – “他們去” Isaan hin deeman – “他們不去”
Isheen ni dandeessi – “她可以” Isheen hin dandeessu – “她不能”
Isin ni haasoofta – “你們(複數)會說話” Isin hin haasooftu – “你們(複數)不會說話”

dha的否定形式的例外是miti,意思是“不是/不”。像dha一樣,miti不根據人稱或數進行共軛。

例子
Rakkoo miti — “這不是問題”
Sun kitaaba koo miti — “那不是我的書”
Ani lammii Itoophiyaa miti — “我不是衣索比亞人”

章節詞彙

[編輯 | 編輯原始碼]

jiruu

存在

nyaachuu

jirachuu

居住

deemuu

dhufuu

barbaaduu

想要

jaalachuu

喜歡,愛

qabuu

ergifachuu

ergisuu

借出

kaafachuu

拍照

fiduu

帶來

gaafachuu

問,詢問

galmee jechoota

字典

kan biraa

也,另外

rakkoo

問題

rakkoon hin jiru”, “rakkoo hin qabu

“沒問題”

  1. ni通常發音為“in”,不幸的是,它聽起來非常像否定標記hin。例如,“it's enough”的ni ga'a通常發音為in ga'a。必須根據動詞的共軛來判斷它是肯定式還是否定式(例如,hin ga'u “it's not enough”)。


返回上一章 返回目錄 繼續下一章
華夏公益教科書