阿法爾語/第 9 章


| ⇐返回上一章 | 返回目錄 | 繼續下一章⇒ |
| 本書包含指向音訊檔案的內聯連結。如果您在播放檔案時遇到問題,請參見媒體幫助. |
[改編自佐治亞州立大學人類學與地理系的新美國人營養教育專案。由美國農業部食品與消費者服務局資助。]
播放所有
播放 每天吃各種食物,包括米飯、麵條或通心粉,直到你吃飽為止。例如,早餐吃麵條,午餐吃三明治,晚餐只吃米飯。
播放 吃五份水果和蔬菜。例如,早餐吃英國水果,午餐吃沙拉,晚餐吃豆類和西蘭花。
播放 每天喝八杯水。
播放 吃低脂肪的肉,如雞肉或魚。
播放 選擇富含營養的零食,如水果和堅果。
播放 避免食用過量的甜食和酒精飲料。
播放 每天進行體育鍛煉。在室內散步或跳舞,玩耍。
播放 選擇低膽固醇食品,以及在植物油中烹飪的健康的和美味的油。
[要檢視翻譯,請參見此處]
第二人稱祈使式,更廣為人知的是祈使式,用於發出命令。在阿法爾語中,祈使式有兩種形式,單數 (ati) 和複數/敬語 (isin)。對於除 -chuu 動詞之外的所有動詞,形成祈使式的模式如下
| 祈使式的形成 | |||
| 肯定式 | 否定式 | ||
| 字尾 | 字首 | 字尾 | |
| ati | -i | hin | -in |
| isin | -a | hin | -ina |
對於 -chuu 動詞,其中動詞詞幹是去掉 -chuu 結尾的動詞不定式,祈使式的形成方式如下
| -chuu 動詞的祈使式 | |||
| 肯定式 | 否定式 | ||
| 字尾 | 字首 | 字尾 | |
| ati | -dhu | hin | -tin |
| isin | -dha | hin | -tina |
| 例子 | ||
| 英語 | Ati | Isin |
| 坐下 | taa'i | taa'a |
| 不要坐下 | hin taa'in | hin taa'ina |
| 吃 | nyaadhu | nyaadha |
| 不要吃 | hin nyaatin | hin nyaatina |
| 去 | deemi | deema |
| 不要去 | hin deemin | hin deemina |
| 給 | kenni | kenna |
| 不要給 | hin kennin | hin kennina |
主要例外是“來”(“來” – **dhufuu**),在肯定句中是 **koottu**、**kootta**(而不是 *dhufi*、*dhufa*)。否定命令句(“不要來”)遵循標準模式,**hin dhufin**、**hin dhufina**。命令句“去”除了常規形式 **deemi**、**deema** 之外,還可以是 **beenu**、**beena**。
“請”
[edit | edit source]“請”的標準詞是 **maaloo**,但在對話中,它主要用於提出請求和作為回應,例如“好的,請”。**Adaraa**(“以…的名義”)在這種情況也偶爾用作“請”。對於命令句和其他祈使句形式,**mee** 最常用。
例子
“**Koottu mee**” — “請過來”
“**Mee waa'ee obbolaawwan kee natti himi**” — “請告訴我關於你的兄弟的事”
“**Mee nama sun gaafadhu**” — “請問那個人”
“**Mee suuta dubbadhu**” — “請慢慢地說”
“**Mee irra naa deebi'i**” — “請再說一遍”
“**Mee guddisii dubbadhu**” — “請大聲說”
更多間接賓語:與格
[edit | edit source]與格用於表示接受者和受益者,在英語中我們使用“to”或“for”。與格可以透過以下方法之一構成
- 對於以短母音結尾的名詞(在詞典形式中),母音將被加長,並且可以可選地新增 -*f* 字尾。“把它給那個男孩”可以這樣表達:“**isa ilmaa kenni**”或“**isa ilmaaf kenni**”。
- 對於以長母音結尾的名詞,可以新增 -*f* 或 -*dhaa(f)* 字尾。“它適合吃”可以表達為:“**nyaachuuf gaarii dha**”、“**nyaachuudhaa gaarii dha**”或“**nyaachuudhaaf gaarii dha**”。
- 對於以子音結尾的名詞,將新增字尾 -*iif*。例如,“把它給 Jim”將是“**isa Jimiif kenni**”。
下面列出了人稱代詞的與格形式。
| 主語代詞 | 與格代詞 | ||
| 我 | ani | 給我/為了我 | naa, naaf |
| 我們 | nuti | 給我們/為了我們 | nuu, nuuf |
| 你 | ati | 給你/為了你 | sii, siif |
| 你們 | isin | 給你們/為了你們 | isinii, isiniif |
| 他,它 | inni | 給他/為了他,它 | isaa, isaaf |
| 她 | isheen | 給她/為了她 | ishee, isheef |
| 他們 | isaan | 給他們/為了他們 | isaanii, isaaniif |
地點格 -*tti* 字尾有時可以用作與格。例如,“告訴他”將是“**isatti jedhi**”[字面意思:“對他說”],而不是“**isaaf jedhi**”[字面意思:“為他說話”]。
雙重命令句
[edit | edit source]在英語中,我們會使用副詞來修飾命令句,而奧羅莫語則經常使用兩個連續的命令句,第一個命令句修飾第二個命令句。第一個命令句的最後一個母音被拉長。
例子
“大聲說” — “**Guddisii dubbadhu**”(單數)或“**Guddisaa dubbadha**”(複數/敬語)
“跑得更快” — “**Baay'isii fiigi**”(單數)或“**Baay'isaa fiiga**”(複數/敬語)
“更加努力地工作” — “**Cimsii hojjadhu**”(單數)或“**Cimsaa hojjadha**”(複數/敬語)
副詞命令句幾乎總是使役動詞(在第 16 章中討論)。**Guddisuu** 是“使變大”,**baay'isuu** 是“使變多”,**cimsuu** 是“使變強”。
要表達一系列命令,只需將命令句放在一起。例如,“去(然後)吃”是 **deemi nyaadhu**(第一個命令句的最後一個母音沒有拉長)。
祈使句形式
[edit | edit source]第一人稱和第三人稱祈使句形式表達建議,大致翻譯成英語的“let”。因此,祈使句形式將是“讓我”、“讓我們”、“讓他”等等。祈使句形式使用字首 **haa** 並將字尾附加到動詞詞幹。
| 祈使句的構成 | |||
| 字首 | 字尾 | 字尾(對於 -*chuu* 動詞) | |
| ani | haa | -u | -dhu |
| nuti | haa | -nu | -nnu |
| inni | haa | -u | -tu |
| isheen | haa | -tu | -ttu |
| isaan | haa | -anu/ani/an | -tanu/tani/tan |
例子
haa ta'u — 好[字面意思:“讓它成為”]
haa nyaannu — “讓我們吃”
inni haa deemu — “讓他走”
si haa gargaaru — “讓我幫助你”
對於不規則動詞,動詞詞幹的變化與現在時和過去時相同。下面舉例說明 **taa'uu**(“坐”)。
| 奧羅莫語 | 英語 |
| ani haa taa'u | 讓我坐 |
| inni haa taa'u | 讓他坐 |
| (nuti) haa teenyu | 讓我們坐 |
| (isheen) haa teessu | 讓她坐 |
| (isaan) haa taa'anu | 讓他們坐 |
請注意,即使對於不規則動詞,命令句也只使用常規詞幹(例如,命令句“坐”是 **taa'i/taa'a**,而不是 **teessi/teessa**,它們在陳述句中表示“她坐在”/“你坐在”)。
第一人稱祈使句雖然能理解,但不常見,尤其是單數形式。更常見的是使用現在將來時,例如“**ofi koon of barsiisa**”(“我將介紹我自己”),而不是“**ofi koon haa of barsiisu**”(“讓我介紹我自己”),或者“**achitti wal agarra**”(“我們將在那裡見面”),而不是“**achitti wal haa agarru**”(“讓我們在那裡見面”)。
在疑問句中,祈使句的作用類似於英語的“shall”,例如“**haa deemnu?**”表示“我們要去嗎?”。
其他請求形式
[edit | edit source]除了使用命令句或祈使句形式之外,使用不定式和 **danda'uu**(“能夠,可能”)也很有禮貌。使用從屬時態和如果-那麼從句(“你能…”、“你願意…”、“如果您能…我將不勝感激”)的形式將在第 17 章中討論。
例子
“你能借給我嗎,請?” — “**Isa naa ergisuu dandeessa, maaloo**?”
“你們能幫我嗎,請?” — “**Maaloo, naa gargaaruu dandeessu**?”
“我可以開窗戶嗎?” — “**Foddaa banuu danda'a**?”
回應命令和建議
[edit | edit source]命令或建議的接收者有各種方法來接受或拒絕。
一些常見的回覆
[edit | edit source]| 好的 | tole, haa ta'u |
| 當然 | sirritti, dhuguma |
| 當然 | dhugaadhuma |
| 好吧,可以 | bayeessa |
| 對不起 | dhiifama, nan gadda |
| 對不起,我不能 | dhiifama hin danda'u |
| 可以 | danda'ama |
| 不可以 | hin danda'amu |
| 我沒有時間 | yeroo hin qabu |
| “我不能,我必須走了” | “**Hin danda'u, deemuun qaba**” |
| “下次吧。我現在必須走了” | “**Yeroo biraa. Amma deemuutu narra jira.” |
| “不,我需要走了” | “**Lakki, deemuun barbaada**” |
表達需求
[edit | edit source]上面最後三個例子用表達需求來表達藉口。有許多方法可以做到這一點。四種主要方法是
方法 1:<不定式> + <現在時 **qabuu**>,例如“**xumuruu qabti**”表示“她必須完成”。
方法 2:<不定式> + <現在時 **barbaaduu**>,例如“**nyaachuu barbaanna**”表示“我們需要吃”(也表示“我們想吃”)。
方法 3:<賓格人稱代詞> + **barbaachisa**,例如“**birciqqoo isa barbaachisa**”,字面意思是“他需要一個玻璃杯”。對於複數需求,**barbaachisu** 用於表示“需要/必要”,例如“**birciqqooleen isaani barbaachisu**”(“他們需要玻璃杯”)。
方法 4:<不定式>+**tu** + <賓格人稱代詞>+**rra** + **jira**。這種結構類似於英語的“must”或“should”,例如“**barachuutu sirra jira**”表示“你應該/必須學習”[字面意思:“你應該學習”]。
本章詞彙
[edit | edit source]|
jedhi/jedha |
再見(非正式)[字面意思:“說”] |
|
of eeggadhu/eeggadha |
小心 |
|
daabboo |
麵包 |
|
dhadhaa |
黃油 |
|
waan dhadhaa hedddu hin qabne |
低脂 |
|
akayi |
穀物 |
|
ruzza |
米飯 |
|
dhiheessaa |
份量 |
|
fakkeenyaaf |
“例如” |
|
matajaboo |
燕麥粥 |
|
duwwaa |
空白,空,普通 |
|
ija mukka, fuduraa |
水果 |
|
kuduraa |
蔬菜 |
|
cuunfaa |
果汁 |
|
birtukaanii |
橙色(顏色和水果) |
|
dhuguu |
喝 |
|
dhugaatii |
飲料 |
|
salaaxaa |
沙拉 |
|
dinnichaa |
土豆 |
|
affeelama |
煮的 |
|
ija wayinii |
葡萄 |
|
yoo xinnaate |
“至少” |
|
burcuqqo |
玻璃杯 |
|
foon |
肉 |
|
cooma |
脂肪 |
|
isaa akaa |
“比如” |
|
hanqaaqoo |
雞肉 |
|
qurxummii |
魚 |
|
sa'a |
牛 |
|
yartuu |
少量,少 |
|
aanaan |
牛奶 |
|
aanaan raafamaa |
脫脂牛奶 |
|
itittuu |
酸奶 |
|
filachuu |
選擇 |
|
mi'aawaa |
甜 |
|
baay'isuu |
使變多 |
|
socho'uu |
移動,活躍 |
|
godhuu |
做 |
|
dirree |
田野 |
|
adeemuu |
行走 |
|
sirba bu'uu |
跳舞 |
|
taphachuu |
玩耍 |
|
zayitii |
油 |
|
cooma horii |
動物脂肪 |
| ⇐返回上一章 | 返回目錄 | 繼續下一章⇒ |
