|
|
Miskitu Aisas!
米斯基託語課程
|
| 第 9 課
|
|
10
|
Miskitu aisi banghwisna
|
| > 下一課
|
| 目錄
|
我們說米斯基託語
|
|
|
| 學習 |
它們是什麼意思?
- 我有房子。
- 我們(不含聽話人)有房子。
- 你(單數)說米斯基託語。
- 你們(複數)說米斯基託語。
- 她/他正在學習英語。
- 他們正在學習英語。
- 我們(含聽話人)正在學習英語。
|
- Yang utla kum brisna。
- Yang nani utla kum brisna。
- Man Miskitu aisisma。
- Man nani Miskitu aisisma。
- Witin Inglis bila lan takisa。
- Witin nani Inglis bila lan takisa。
- Yawan Inglis bila lan takisa。
|
| 練習 |
這些是什麼意思? |
- Man nani Miskitu aisisma ki?
- Yang nani krikri ra auna。
- Witin nani dia want sa ki?
- Man nani dur ba ahkia kwakwaisma?
- Yang nani dur ba yauhka kwakwaisna, bara man nani dimaisma。
- Witin nani naha tiarka nani ra dia muni ikan?
- Yang nani nu apia sna。
|
答案
- 你們(複數)說米斯基託語嗎?
- 我們(不含聽話人)要去睡覺了。
- 他們想要什麼?
- 你們(複數)什麼時候要開門?
- 我們明天會開門,然後你們進來。
- 他們為什麼殺了這些年輕人?
- 我們不知道。
|
大多數複數人稱代詞僅僅是在單數代詞後面加上nani,就像我們之前在witin 她,他,witin nani 他們中看到的那樣。因此man 你(對一個人說),man nani 你們(對不止一個人說)。
yang也是如此,但是yang nani表示“我們”的排他性含義,即“我和這些人(但不包括你)”。我們已經學過,包含聽話人的“我們”,即也包括被稱呼的人,是yawan。從某種意義上說,我們可以說米斯基託語中有七個人稱,如下所示
|
|
單數 |
|
複數 |
|
第一人稱(含聽話人)
|
—
|
|
yawan
|
|
第一人稱(不含聽話人)
|
yang
|
|
yang nani
|
|
2
|
man
|
|
man nani
|
|
3
|
witin
|
|
witin nani
|
- 事實上,我們有時也會遇到yawan nani,顯然是為了強調複數的概念,例如在句子中:Yawan nani sut ba Miskitu nani sa 我們都是米斯基託人(即包括你)。
沒有特殊的複數動詞形式。每個單數人稱的形式也用於相應的人稱複數,例如,在現在時中-isna用於“我”和“我們(不含聽話人)”,-isma用於“你”的單數和複數,以及(如你所知)-isa用於“她,他”或“他們”。正如你已經知道的,yawan採用與第三人稱相同的動詞形式。例如,aisaia 說的完整現在時如下所示
|
|
單數 |
|
複數 |
|
第一人稱(含聽話人)
|
—
|
|
yawan aisisa
|
|
第一人稱(不含聽話人)
|
yang aisisna
|
|
yang nani aisisna
|
|
2
|
man aisisma
|
|
man nani aisisma
|
|
3
|
witin aisisa
|
|
witin nani aisisa
|
這些原則適用於所有時態的所有動詞。
| 學習 |
它們是什麼意思?
- 我說米斯基託語。
- 我們(不含聽話人)說米斯基託語。
- 你(單數)在做什麼?
- 你們(複數)在做什麼?
- 她/他有房子。
- 他們有房子。
|
- Miskitu aisisna。
- Miskitu aisi banghwisna。
- Dia daukisma ki?
- Dia dauki banghwisma ki?
- Utla kum brisa。
- Utla kum bri banghwisa。
|
| 練習 |
如果可以使用banghwaia,則使用它並省略多餘的代詞。 |
- Witin nani yang nani wal aisisa。
- Man nani yang nani wal aisisma。
- Yang nani man nani wal aisisna。
- Yawan dia daukaisa ki?
- Yang nani dia daukaisna ki?
- Yang nani inska want sna。
- Man nani sin inska want sma ki?
- Au, yang nani sin。
- Yawan sut inska want sa。
|
答案
- Yang nani wal aisi banghwisa。
- Yang nani wal aisi banghwisma。
- Man nani wal aisi banghwisna。
- Yawan dia daukaisa ki?
- Dia dauki banghwaisna ki?
- Yang nani inska want sna。
- Man nani sin inska want sma ki?
- Au, yang nani sin。
- Yawan sut inska want sa。
|
有時在米斯基託語句子中主語會被省略,主語的人稱由動詞表示,例如Miskitu aisisna (我)說米斯基託語。在這種情況下,可以使用不同的方法來表示主語是複數(例如“我們”,而不是“我”):輔助動詞banghwaia。這個輔助動詞僅僅是為了表明主要動詞的主語是複數。當這樣使用時,banghwaia採用你期望動詞根據人稱、時態等採取的任何詞尾。主要動詞在bangwaia之前,並採用不變的i形式。例如,aisaia的現在時也可以如下表示(省略主語代詞)
|
|
單數 |
|
複數 |
|
第一人稱(不含聽話人)
|
aisisna
|
|
aisi banghwisna
|
|
2
|
aisisma
|
|
aisi banghwisma
|
|
3
|
aisisa
|
|
aisi banghwisa
|
同樣地
|
|
單數 |
|
複數 |
|
現在時(第三人稱)
|
daukisa
|
|
dauki banghwisa
|
製造/正在製造
|
|
將來時(第三人稱)
|
daukaisa
|
|
dauki banghwaisa
|
將會製造/打算製造
|
|
過去時(第三人稱)
|
daukan
|
|
dauki banghwan
|
製造了
|
|
否定式
|
daukras
|
|
dauki banghwras
|
沒有製造/沒有在製造等 |
甚至在複合時態中也是如此,例如
|
|
單數 |
|
複數 |
|
過去進行時(第三人稱)
|
dauki kan
|
|
dauki banghwi kan
|
正在製造
|
|
過去否定式(第三人稱)
|
daukras kan
|
|
dauki banghwras kan
|
沒有製造/沒有在製造
|
- 注意在這種情況下輔助動詞的順序。
- 動詞kaia 是沒有i形式。
| 學習 |
它們是什麼意思?
(1)
- 她在做什麼?
- 他們在做什麼?
- 她做了什麼?
- 她什麼也沒做(沒做什麼)。
- 你想做什麼?
(2)
- 他在說米斯基託語。
- 他們在說米斯基託語。
- 他說過米斯基託語。
- 他沒有說米斯基託語。
- 你想說米斯基託語嗎?
(3)
- 她有一條狗。
- 他們有一條狗。
- 她曾經有一條狗。
- 她沒有任何動物。
- 你想養一條狗嗎?
|
|
(1)
- Witin dia daukisa?
- Witin nani dia dauki banghwisa?
- Witin dia daukan?
- Witin diara kum sin daukras。
- Man dia daukaia want sma?
(2)
- Witin Miskitu aisisa。
- Witin nani Miskitu aisi banghwisa。
- Witin Miskitu aisan。
- Witin Miskitu aisaras。
- Man Miskitu aisaia want sma?
(3)
- Witin yul kum brisa。
- Witin nani yul kum bri banghwisa。
- Witin yul kum brin。
- Witin daiwan nani briras。
- Man yul kum briaia want sma?
|
| 練習 |
使用給定動詞的正確形式完成句子。 |
- Man nani Miskitu __________? (aisaia)
- Apia, yang nani Miskitu __________. (aisaia)
- Tuktiki nani ba Miskitu __________ banghwisa. (aisaia)
- Aisikam Bilwi ra naiwa __________ ki? (waia)
- Apia, witin naiwa __________. (waia)
- Nahwala __________. (waia)
- Baha waitnika nani ba sin witin wal __________ banghwan. (waia)
- Yauhka man dia __________? (piaia)
- Nu apia sna. Yang diara kum sin __________. (briaia)
- Yang nahwala mangu kum kum __________. (piaia)
- Baha tiarka nani ba plun __________ ki? (briaia)
- Au, witin nani plun __________ banghwisa. (piaia)
|
答案
- Man nani Miskitu aisisma?
- Apia, yang nani Miskitu aisaras。
- Tuktiki nani ba Miskitu aisi banghwisa。
- Aisikam Bilwi ra naiwa auya ki?
- Apia, witin naiwa waras。
- Nahwala wan。
- Baha waitnika nani ba sin witin wal wi banghwan。
- Yauhka man dia piaisma?
- Nu apia sna. Yang diara kum sin briras。
- Yang nahwala mangu kum kum pin。
- Baha tiarka nani ba plun brisa ki?
- Au, witin nani plun pi banghwisa。
|
大多數米斯基託語動詞的詞幹以子音結尾,但少數動詞詞幹以a或i結尾,並且在新增動詞詞尾的方式上表現出一些不規則性。就你迄今為止學習過的動詞形式而言,下表總結了這些情況。僅顯示了第三人稱形式,但第一人稱和第二人稱形式可以從中直接推斷出來(例如,像brisa 她/他有,那麼brisna 我有和brisma 你有等)。
|
|
子音詞幹:dauk- |
|
a詞幹:aisa- |
|
i詞幹:bri- |
|
不定式
|
daukaia
|
|
aisaia
|
|
briaia
|
|
i分詞
|
dauki
|
|
aisi
|
|
bri
|
|
現在時
|
daukisa
|
|
aisisa
|
|
brisa
|
|
將來時
|
daukaisa
|
|
aisaisa
|
|
briaisa
|
|
過去時
|
daukan
|
|
aisan
|
|
brin
|
|
否定式
|
daukras
|
|
aisaras
|
|
briras
|
在否定式中,每種型別動詞的完整詞幹最容易被感知,其中-ras總是直接新增到詞幹上。a詞幹的末尾a與以a或i開頭的詞尾合併並消失,例如不定式-aia,分詞-i,現在時-isa,將來時-aisa等等。在過去時(第三人稱)中,-n新增到詞幹上(或者如果你更喜歡這樣看,詞幹末尾的a與詞尾-an合併)。i詞幹的末尾i與以i開頭的詞尾合併(但在其他詞尾之前保留i);在過去時,-n(而不是-an)新增到詞幹上。
只有極少數動詞屬於a和i類。最常見的動詞有
|
|
|
- bri- 有
- di- 喝
- pi- 吃
- swi- 離開,讓,忘記
- wi- 說
|
- 注意waia 去和wiaia 說具有相同的i形式:wi。它們的現在時也相似(例如,wisna 我去或我說),但對於“我去”,更常見的是使用你已經知道的非正常形式auna。
| 學習 |
它們是什麼意思?
- 這裡有很多樹。
- 這棵樹很高。
- 房子裡有一條狗。
- 那條狗很小。
- 地上有很多石頭。
- 在這片土地上,人們說密斯基託語(即密斯基託語在這裡被使用)。
- 為什麼這些石頭在河裡?(這些石頭在河裡幹什麼?)
- 這條河裡有很多水。
- 我們將喝這條河裡的水。
|
- Nahara dus ailal bara sa。
- Naha dusa yakwra pali sa。
- Utla ra yul kum bara sa。
- Baha yula sirpi sa。
- Tasba ra walpa ailal bara sa。
- Naha tasbaya ra Miskitu aisisa。
- Baha walpaya nani dia muni awala ra sa?
- Naha awalka ra li ailal bara sa。
- Yawan naha awalka laya diaisa。
|
| 練習 |
按照這個例子- Maria buk kum brisa. (pain sa) →
- Maria bukka pain sa。
|
- Jan tibil kum brisa. (tara sa)
- Karla yul kum brisa. (sirpi sa)
- Yabal ba walpa kum kum brisa. (ailal)
- Awala ba li brisa. (tawan tuktika nani ba di banghwan)
- Yawan tasba brisa. (yawan iwras kan)
|
答案
- Jan tibilka tara sa。
- Karla yula sirpi sa。
- Yabal walpaya nani ba ailal sa。
- Tawan tuktika nani ba awala laya ba di banghwan。
- Yawan wan tasbaya ra iwras kan。
|
有一些名詞用-a而不是-ka作為連字元
|
dus
|
→
|
naha dusa
|
|
yul
|
→
|
naha yula
|
還有一些用-ya作為字尾,例如:
|
tasba
|
→
|
naha tasbaya
|
|
walpa
|
→
|
naha walpaya
|
|
li
|
→
|
naha laya
|
| 閱讀 |
MISKITU YUMHPA
|
|
Wahma wâl wark plikaia want kan, bara witin nani utla wina taki banghwan. Naha wahmika nani ba plun bri banghwras kan. Wahma kum lalah yumhpa baman bri kan. Wahma wala ba sin lalah yumhpa bri kan。 Wahma wâl na yabal ra dama kum kaiki banghwan, bara witin wal aisi banghwan。 "Anira auma ki?" wi banghwan。 "Yang wark plikisna" win。 "Yang nani sin wark plikisna. Man wal wi banghwaisna."
|
檢查翻譯
三個密斯基託人 兩個年輕人想找工作,於是他們離開了家。這些年輕人沒有食物。一個年輕人只有三個科爾多瓦。另一個也有三個科爾多瓦。 這兩個年輕人看到一個老人在路上,他們和他交談。 "你們要去哪裡?"他們說。 "我在找工作,"他說。 "我們也在找工作。我們將和你一起去。"
|
Wahma wâl ba dia daukaia want kan?
Witin nani wark plikaia want kan。
Plun bri banghwi kan?
Apia, plun bri banghwras kan。
Lalah bri banghwi kan?
Au, lalah yumhpa bri kan。
Dama kum anira kaiki banghwan?
Dama ba dia dauki kan?
Witin sin wark pliki kan。
|